Z dniem 1 stycznia 2024 r. wejdzie w życie Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym. Przyznanie świadczenia zależne będzie od decyzji, która ustali poziom potrzeby wsparcia dla osoby niepełnosprawnej oraz określonej ilości punktów przyznanych przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności.
Kto otrzyma świadczenie wspierające?
Świadczenie wspierające skierowane jest bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością. Będzie przysługiwało osobie, która ukończyła 18 lat i zamieszkuje na terenie Polski bez względu na osiągany przez nią dochód.
Świadczenie wspierające nie będzie przyznawane osobie niepełnosprawnej „z urzędu”. Osoba niepełnosprawna musi złożyć wniosek o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia do Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności.
Wnioski będzie można składać od 1 stycznia 2024 r.
Obsługą i wypłacaniem świadczenia wspierającego będzie zajmował się Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Osoba, która otrzyma decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, będzie mogła złożyć do ZUS wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego tylko w formie elektronicznej.
Świadczenie wspierające otrzyma osoba, która uzyska minimum 70 punktów. Ilość przyznanych punktów jest kwestią indywidualną zależną od wieku, zdolności osoby do pracy bądź zdolności osoby do samodzielnego wykonywania czynności związanych z codziennym funkcjonowaniem.
W pierwszym roku obowiązywania ustawy, czyli od stycznia 2024 r. świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z najwyższym ustalonym poziomem potrzeb wsparcia (87-100 pkt):
- od stycznia 2025 r. dla osób ze średnim poziomem potrzeb wsparcia (78-86 pkt).
- od 1 stycznia 2026 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z najniższym poziomem potrzeb wsparcia (70-77 pkt).
Świadczenie wspierające nie będzie przysługiwało osobie z niepełnosprawnością, jeżeli przebywa np. w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym czy też została umieszczona w zakładzie karnym lub schronisku dla nieletnich oraz jeśli pobiera tożsame świadczenia za granicą.
Ustawa o świadczeniu wspierającym ma wpływ na świadczenie pielęgnacyjne.
Ustawa o świadczeniu wspierającym wprowadza ważne zmiany w zakresie warunków przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego!!.
Od stycznia 2024 r. świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwało rodzicom lub innym osobom, które opiekują się dzieckiem z niepełnosprawnością do 18 roku życia.
Po ukończeniu przez dziecko 18 lat, jako osoba pełnoletnia, będzie mogła ubiegać się o świadczenie wspierające.
Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie przysługiwało opiekunowi na każde uprawnione dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie, a nie tylko na jedno jak dotychczas. Jeśli rodzic/opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnościami, świadczenie pielęgnacyjne będzie podwyższane o 100 proc. na drugie i każde kolejne dziecko z niepełnosprawnościami. Opiekun, który będzie pobierał świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie miał możliwość podjęcia zatrudnienia, które nie koliduje z opieką nad osoba niepełnosprawną bez względu na wysokość uzyskanego dochodu.
Od 1 stycznia 2024 r. osoby, które dotychczas nie pobierały świadczeń opiekuńczych, nie będą mogły ubiegać się już o specjalny zasiłek opiekuńczy oraz o świadczenie pielęgnacyjne na niepełnosprawne osoby dorosłe.
Czy zostać w starym systemie?
Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami, którzy obecnie otrzymują świadczenia opiekuńcze: świadczenie pielęgnacyjne (ŚP), specjalny zasiłek opiekuńczy (SZO) lub zasiłek dla opiekuna (ZDO) będą mogli otrzymywać je na dotychczasowych zasadach. Dotyczy to również opiekunów, którzy nabędą prawa do świadczeń opiekuńczych przed wejściem w życie ustawy (do 31 grudnia 2023 r.). Osoby, które będą otrzymywały świadczenia opiekuńcze na „starych” zasadach, nie będę jednak mogły podjąć zatrudnienia i dorabiać do tych świadczeń. By zostać na zasadach przyjętych dotychczas należy składać wniosek o ustalenie stopnia niepełnosprawności do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
Wówczas takie orzeczenie nie będzie podlegało ocenie punktowej, a jedynie ocenie stopnia niepełnosprawności jak dotychczas. Opiekunowie, którzy nabędą prawa do końca 2023 r. będą mogli wybrać czy pozostają przy świadczeniach opiekuńczych według „starych” zasad czy przechodzą na nowy system.
Kwota świadczenia wspierającego będzie zróżnicowana i uzależniona od ustalonej potrzeby wsparcia, czyli uzyskania odpowiedniej liczby punktów. Przysługiwać będzie w wysokości od 40 % do 220 % renty socjalnej. Obecnie renta socjalna wynosi 1780,96 zł brutto, co oznacza, że wysokość wypłacanego świadczenia wspierającego wyniesie od ok. 700 zł (dla 40% renty socjalnej) do maksymalnie ok. 3.900 zł (220% renty socjalnej).
Dla osób zastanawiających się czy zostać „na starych zasadach” pomocny może być fakt, że jeżeli dana osoba uzyska małą ilość punktów, może tym samym dostać świadczenie znacząco mniejsze niż waloryzowane corocznie świadczenie pielęgnacyjne. W roku 2023 wynosiło ono 2458,00 zł., aktualnie wynosi 2 988,00 zł.
Trzeba pamiętać, że jeżeli pełnoletnia osoba z niepełnosprawnością wybierze świadczenie wspierające, to opiekun nie będzie mógł pobierać już świadczenia pielęgnacyjnego!!!!
Warunkiem zachowania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności!!!!
Osoby, które po raz pierwszy będą ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne po 1 stycznia 2024 r, będą otrzymywać wsparcie na nowych zasadach. Nie będą miały prawa do świadczenia na „starych” zasadach, co oznacza, że kwota wypłacanego świadczenia zależna będzie od ilości wspomnianych wyżej, uzyskanych punktów.
